Hoe kunnen kinderen hun eigen kracht ontdekken door naar dieren te kijken?
Recensie met voorbeelden ‘Leren door dieren’ in vakblad natuurgeneeskundige door kindercoach Ineke Vliem. Over: faalangst, ruzie en angst voor verandering.
Daar was ik nieuwsgierig naar toen ik het nieuwe spel ‘Leren door dieren ontdek je kracht’ ontdekte. Coachingskaarten met op de voorkant foto’s van dieren en op de achterkant de kwaliteit van dieren.
Volgens de makers is dit coachingsspel ook geschikt voor kinderen. Ik heb ‘Leren door dieren’ daarom met kinderen uitgeprobeerd. De ervaringen hiermee zijn overwegend positief, zij het dat er soms een vertaalslag moet worden gemaakt om de foto’s te verduidelijken en om de teksten aan de kinderen uit te leggen.
Ieder dier heeft een kwaliteit
Leren door dieren is door www.fotomissie.nl als instrument ontwikkeld voor coaching, educatie en inspiratie voor kinderen en volwassenen, teams en individuen. De opzet van het spel is heel duidelijk: ieder dier heeft een kwaliteit. De vraag is wat jij ervan kan leren, wat zegt deze kwaliteit jou.
Het spel bestaat uit 60 kaarten, met op de voorkant een foto van een dier. Op de achterzijde van de kaart staat de kwaliteit benoemd. Bij het spel zitten spelvormen en er is een bijbehorend boek.
Makkelijker veranderen met de rups
Een 6-jarig meisje dat we Patricia zullen noemen trok de fotokaart met de rups erop. Aangezien de foto van zeer dichtbij is genomen herkende Patricia het dier niet Ze vroeg mij: “Heeft een rups van zulke lange haren”? De bijbehorende Kwaliteit is in geval van de rups ‘voorbereiden’. Onderaan de kaart staat wat voorbereiden met de rups te maken heeft.
De rups bereidt zich voor op het worden van een vlinder. Pas als voorbereiding klaar is, maakt hij een cocon. Verder staat er een affirmatie op de kaart:”Voor mij komt verandering niet vanzelf. Daarvoor geef ik mezelf voor de volle 100%. Op een dag pluk ik de vruchten van mijn harde werk. De teksten zijn voor de 6 jarige Patricia natuurlijk niet te begrijpen.
Goed voorbereiden
Maar de moeder van Patricia snapte wel meteen waarom zij deze kaart had getrokken. “Ja ik moet haar altijd goed voorbereiden als we naar iets toe gaan wat ze niet kent. Anders raakt ze van slag!” Voor haar dochter konden we de kaart vertalen met behulp van een praktijkvoorbeeld. Als ze met papa en mama op vakantie gaat, vindt ze het fijn als zij vertellen hoelang ze in de auto moeten zitten. Dat is voor haar belangrijk: een goede voorbereiding.
Tot slot staat links tot slot staat op de achterop de kaart nog een teamrol benoemd. Bij de rups is dat veranderaars. Het is duidelijk dat Patricia nog van de rups mag leren wat makkelijk met veranderingen om te gaan. De bijgeleverde suggesties voor spel helpen je weg naar het zoeken van jou juiste spelvorm. In de praktijk zul je echter je eigen spelvorm ontdekken. Omdat ik toch de suggesties van de spelmakers wilde uitproberen, heb ik enkele vormen uitgeprobeerd.
Zo is één van de spelvorm voor kinderen letterspelletje:zoek zoveel mogelijk dieren die beginnen met een s. Dat kan een leuke, educatieve spelvariant zijn voor een schoolklas. De foto’s van bijbehorende slang en schaap zijn duidelijk. Toen ik een aantal kinderen de foto’s van de sprinkhaan liet zien, herkenden ze deze echter niet meteen.
Het goedmaken voordat je gaat slapen
Een andere spelvariant is het raden van de kwaliteiten van dieren. Deze spelvorm heb ik uitgeprobeerd met een broer (10 jaar) en zijn zus (8 jaar). Laten we ze voor het gemak even Joost en Roos noemen. De opdracht van het spel was dat kaarten in het midden op de tafel worden gelegd, met de foto naar boven. Om de beurt er mochten Joost en Roos een kaart pakken en raden waar dat dier heel erg goed in is (de kwaliteit van het dier). Als coach heb ik hier wel een extra opdracht bij gegeven, namelijk het dier pakken waarvan zij vinden dat het dier datgene kan waar zij ook goed in zijn.
Joost pakte als eerste aap, “want ik ben ook heel goed in bananen eten”. Roos pakte het lieveheersbeestje, “want ik houd ook heel erg van vrede”. Volgens de uitleg van de spelbeschrijving zouden ze de kaart weg moeten leggen op een stapel, als ze de kwaliteit fout hadden geraden. Degene die uiteindelijk de meeste goede kwaliteit heeft geraden, is de winnaar. Ik heb daar echt direct een draai aan gegeven. De aap van Joost kan dan wel goed zijn in bananen eten, de kwaliteit die de kaart bedoelde was “soepele”. De uitleg hierbij is dat apen geen oorlog krijgen, omdat ze liever ruzie uit de weg gaan. Voor ze gaan slapen, maken ze het altijd goed.
De boosheid uit je hart schoonmaken
Het lieveheersbeestje van Roos kent de kwaliteit’schoonmaken’. Ze ruimen op wat teveel is, werken als natuurlijk bestrijdingsmiddel. De bijbehorende affirmatie verklaart meer: “Ik ruim op wat teveel is, ze wel op de aarde als in mijn hart. Zo leer ik mijzelf kennen”.
Joost en Roos komen bij mij omdat ze vaak ruzie maken. waarbij Joost zijn zus vaak uitdaagt en grapjes maakt, waar zij vervolgens heel erg boos om wordt. Ik heb hem uitgelegd dat als hij echt op een aap wil lijken, hij ervoor moet zorgen dat ruzie geen oorlog wordt en dat, als er toch ruzie is, hij de ruzie altijd moet uitpraten voordat hij gaat slapen.
Roos zei dat ze erg van vrede houdt. Ze houdt dus niet van de ruzie die Joost met haar zoekt. Ze kan erg lang boos blijven als Joost haar heeft geplaagd. De boodschap van het lieveheersbeestje voor haar was, dat ze ervoor moet zorgen dat ze de boosheid uit haar hart mag schoonmaken.
Bij de kaarten hoort ook een boek. Bij ieder dier staan een paar opdrachten: voor een groep/team (samen). voor een individu (zelf) en fysiek. Bij de aap van Joost was de opdracht: “Probeer een week lang conflicten uit te praten voordat je naar huis gaat of voordat je gaat slapen. Om schrijf je ervaringen elke dag. Dat komt dus aardig overheen met de opdracht die ik Joost heb gegeven. Voor hem werkt het echter niet om zijn evaring elke dag op te schrijven.
Ruzie creatief oplossen is niet onmogelijk
De opdracht bij samen luidt: “Verzin samen een creatieve oplossing voor iets wat onmogelijk lijkt.” Dat is een opdracht waar ik samen met Joost en Roos nog even over heb zitten doorpraten. Wat lijkt er onmogelijk? “Nou”, zei Roos ”dat we een dagje lang geen ruzie hebben.” En Joost bedacht dat het onmogelijk was dat Roos een keer zou lachen om zijn grapjes. Daarna hebben we met z’n drieën zitten brainstormen om oplossingen te bedenken.
Er staan dus ook voor kinderen leuke suggesties in het boek.Bij het spel worden meerdere suggesties voor spelvormen genoemd. Mijn ervaring is dat het je kan helpen om je eigen spel- of werkvorm te ontdekken. Dit wordt ook op de instructiekaarten die bij het spel zitten vermeld. Het zijn basisvormen en ze bieden ruimte om zelf verder te experimenteren en nieuwe toepassingen te ontdekken.
Aan de slag met faalangst
Bij een ander kind heb ik daarom alle spel varianten overboord gezet en mijn eigen spelvorm gebruikt. Juist om te kijken of deze kaarten ook in mijn praktijk en met mijn werkwijze nuttig zouden zijn. De 12 jarige Peter houdt erg van natuur en daarom leek het me leuk om juist met hem met deze kaarten te werken. Peter is een hoogsensitieve jongen we gingen die middag aan de slag met zijn faalangst. Hij mag van zichzelf nooit een foutje maken.
Alles in detail uitwerken
Ik heb hem twee kaarten laten trekken op gevoel, ik vertrouw erop dat hij altijd de juiste kaart trekt. De eerste zou vertellen waarom hij geen fouten mag maken, de tweede kaart zou een aanwijzing moeten geven die hem kan helpen om zijn faalangst te verminderen. Als eerste trok hij de fret. Op de achterzijde van de kaart staat bij de eigenschappen van de fret geschreven dat fretten het niet onderzochte willen onderzoeken. Peter herkende zichzelf er wel in. Hij vertelde dat hij altijd van alles eerst meer wil weten, voor hij zeker weet dat hij iets gaat doen. Hij is bijvoorbeeld ook altijd lang bezig met zijn huiswerk, eerst zeker weten dat hij heel de lesstof beheerst. Op dit moment is hij druk bezig met zijn spreekbeurt. Hij wil alles tot in detail hebben uitgewerkt.
Overal thuis zijn
De tweede kaart, met de kwaliteit die hij dus extra kan gebruiken, was de schildpad. De kwaliteit van de schildpad is ‘overal thuis zijn’. Toen Peter de kaart zag, was hij niet zo blij. Hij associeerde schildpad vooral met traagheid en daar wilde hij zichzelf niet mee vereenzelvigen. Maar toen hij op de achterzijde de teamrol ’zelfstandigen’ zag staan wilde hij wel verder lezen.
Volgens de kaart heeft de schildpad de kwaliteit overal thuis te zijn, omdat hij zijn schild altijd bij zich heeft. De bijbehorende affirmatie is: ‘Ik ben daar thuis waar ik ben. Ik hoef het geluk niet buiten mezelf te zoeken, Het zit in mij.’
Spreekbeurt gehaald
Ik heb Peter gevraagd wanneer hij zich gelukkig voelt. Zijn antwoord: “Als ik alleen ben”. Dat is dus de link met de schildpad. De schildpad kan zijn schild herstellen als dat bijvoorbeeld is een scheurtje vertoont. Hoe zou het zijn als Peter ook een schild zou hebben?
Peter denkt hier even over na en zegt dan: “Dan ben ik ook beschermd als iets of iemand mij wil raken”. Vervolgens leer ik Peter een zelfbeschermingmeditatie, waarbij hij een schild om zichzelf heen kan visualiseren. Twee dagen na de sessie krijg ik een mailtje van Peter waarin hij schrijft dat het schild hem heeft geholpen bij zijn spreekbeurt Hij heeft een 8 behaald!
De kaarten heb ik gebruikt bij het coachen van kinderen in de basisschoolleeftijd. Ze waren erg nieuwsgierig om alle foto’s te bekijken. De meeste dieren herkenden ze direct, sommige foto’s zijn voor kinderen niet altijd even duidelijk zoals de haai en de paling. en er staan voor kinderen soms relatief onbekende dieren op zoals het prairiehondje.
De teksten kunnen mooie inzichten geven maar vragen wel om extra uitleg voor kinderen. De kaarten ‘Leren door dieren‘ zijn door een geoefende coach daardoor ook prima te gebruiken met kinderen. Ook kinderen kunnen met behulp van deze kaarten leren van de kwaliteiten van dieren. De set is te bestellen op www.fotomissie.nl Hier kunt u ook voorbeelden van de foto’s en teksten bekijken.
Ineke Vliem heeft een coachingspraktijk en werkt zowel met volwassenen als met kinderen. Ze heeft ze gespecialiseerd in het werken met hoogsensitieve personen. en helpt mensen met werken van onverwerkte emoties. www.neicoach.nl
